Aktualności – akty prawne, normy, polecane artykuły branżowe

Przygotowanie każdego projektu, wykonanie stosowanych badań i analiz oraz sporządzenie każdej dokumentacji wynikowej wymaga bardzo dobrej znajomości obowiązujących przepisów prawa oraz praktyk stosowanych w oparciu o aktualne normy, wytyczne i specyfikacje techniczne. Fachowe przygotowanie i realizacja zadań na etapie rozpoznania geologicznego i środowiskowego gwarantuje bezpiecznie i efektywnie przeprowadzone inwestycje oraz korzyści czasowe i ekonomiczne. Poniżej przedstawiamy podstawowe akty prawne oraz normy krajowe i zagraniczne regulujące naszą działalność. W najbliższym czasie będziemy także stopniowo gromadzić literaturę fachową, w tym polecane artykuły branżowe.

OBOWIĄZUJĄCE USTAWY

• Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. 2024 poz. 1290, Dz.U. 2023 poz. 2029, Dz.U. 2022 poz. 1504, Dz.U. 2020 poz. 379, Dz.U. 2018 poz. 1563, Dz.U. 2017 poz. 1215, Dz.U. 2017 poz. 202,  Dz.U. 2017 poz. 2126 [Wygasły], Dz.U. 2016 poz. 566, Dz.U. 2014 poz. 1133, Dz.U. 2013 poz. 1238, Dz.U. 2011 nr 163 poz. 981 oraz 2018 r. poz. 650, 723, 1629, 1637, 1669 z późn. zm.)
• Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. 2025 poz. 418, Dz.U. 2023 poz. 967, Dz.U. 2022 poz. 1557, Dz.U. 2021 poz. 1986, Dz.U. 2021 poz. 308, Dz.U. 2020 poz. 2275, Dz.U. 2020 poz. 471, Dz.U. 2019 poz. 695, Dz. U. 2018 poz. 1202 [Wygasły], 1276, 1496, 1669, z późn. zm., Dz.U. 2015 poz. 1549, 1165, 528, 443)
• Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (Dz.U. 2025 poz. 216, Dz.U. 2024 poz. 1087, Dz.U. 2022 poz. 1549, 855, 258, Dz.U. 2021 poz. 1564, Dz.U. 2020 poz. 1657, Dz.U. 2019 poz. 2170, z 2018 r. poz. 650, 710, 1479, 1669, 1722, z późn. zm., Dz. U. z 2017 r. poz. 1566, 2180)
• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2024 poz. 1940, 54, Dz.U. 2022 poz. 1576, Dz.U. 2018 poz. 799 [Wygasły], 1356, 1479, 1564, 1590, 1592, 1648, 1722, z późn. zm.)
• Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. 2024 poz. 1478, Dz.U. 2018 poz. 1614 [Wygasły], z późn. zm.)
• Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. 2023 poz. 1587, Dz.U. 2022 poz. 2336, Dz.U. 2021 poz. 2151, Dz.U. 2019 poz. 1403, Dz.U. 2018 poz.992, 1000, 1479, 1544, 1564, 1592, z późn. zm.)

OBOWIĄZUJĄCE AKTY WYKONAWCZE

• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2011 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących projektów robót geologicznych, w tym robót, których wykonywanie wymaga uzyskania koncesji (Dz.U. 2015 poz. 964).
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2016 r. w sprawie dokumentacji hydrogeologicznej i dokumentacji geologiczno-inżynierskiej (Dz.U. 2016 poz. 2033).
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 grudnia 2016 r. w sprawie innych dokumentacji geologicznych (Dz.U. 2016 poz. 2023).
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 czerwca 2015 r. w sprawie przekazywania informacji z bieżącego dokumentowania przebiegu prac geologicznych (Dz.U. 2015 poz. 903).
• Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych (Dz.U. 2012 poz 463).
• Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego [Uchylony] (Dz. U. 2018 poz. 1935 [Uchylony]).
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2024 poz. 726, Dz.U. 2024 poz. 474, Dz.U. 2023 poz. 2442, Dz.U. 2022 poz. 248, Dz.U. 2020 poz. 2351, Dz.U. 2020 poz. 1608, Dz.U. 2017 poz. 2285).
• Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 02 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz.U. 2019 poz. 1643, Dz.U. 2015 poz. 329).
• Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Wodnej z dnia 10 września 1998 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie (Dz.U. 2024 poz. 640, Dz.U. 2018 poz. 1175).
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego [nieobowiązujący – uchylona podstawa prawna] (Dz.U.2014 poz. 1800).
• Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko [Uznany za uchylony] (Dz.U. 2013 poz. 817).
• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi [Uznany za uchylony] (Dz. U. 2002, nr 109, poz. 961 z późn. zm., Dz.U. 2014 poz. 812).

NORMY KRAJOWE I ZAGRANICZNE

• PN-EN 1997-1: 2008/A1: 2014-05E – Eurokod 7: Projektowanie geotechniczne. Część 1: Zasady ogólne.
• PN-EN 1997-2: 2009/AC: 2010P – Eurokod 7: Projektowanie geotechniczne. Część 2: Rozpoznanie i badanie podłoża gruntowego.
• PN-EN ISO 14688-1: 2006/A1: 2014-02E – Badania geotechniczne. Oznaczanie i klasyfikowanie gruntów. Część 1: Oznaczanie i opis. (Norma wycofana. Zastąpiona przez PN-EN ISO 14688-1:2018-05).
• PN-EN ISO 14688-2: 2006/A1: 2014-02E – Badania geotechniczne. Oznaczanie i klasyfikowanie gruntów – Część 2: Zasady klasyfikowania. (Norma wycofana. Zastąpiona przez PN-EN ISO 14688-2:2018-05).
• PN-EN ISO 14689-1: 2006P – Badania geotechniczne – Oznaczanie i klasyfikowanie skał – część 1: Oznaczanie i opis. (Norma wycofana. Zastąpiona przez PN-EN ISO 14689:2018-05).
• PN-EN ISO 22475-1: 2006E – Rozpoznanie i badania geotechniczne – Pobieranie próbek metodą wiercenia i odkrywek oraz pomiary wód gruntowych – Część 1: Techniczne zasady wykonania. (Norma wycofana. Zastąpiona przez PN-EN ISO 22475-1:2022-04).
• PN-EN ISO 22476-2: 2005/A1: 2012E – Rozpoznanie i badania geotechniczne – Badania polowe – Część 2: Sondowanie dynamiczne.
• PN-EN ISO 22476-3: 2005/A1: 2012E – Rozpoznanie i badania geotechniczne – Badania polowe – Część 3: Sonda cylindryczna SPT.
• PN-EN ISO 22476-12: 2009 – Rozpoznanie i badania geotechniczne. Badania polowe. Część 12: Badanie sondą stożkową (CPTM) o końcówce mechanicznej.
• PN-81/B-03020. Grunty budowlane. Posadowienie bezpośrednie budowli. Obliczenia statyczne i projektowanie. (Norma wycofana. Zastąpiona przez PN-EN 1997-1:2008).
• PN-B-02479: Geotechnika. Dokumentowanie geotechniczne. Zasady ogólne. (Norma wycofana. Zastąpiona przez PN-EN 1997-1:2008; PN-EN-1997-2:2009).
• PN-B-02481:1998. Geotechnika. Terminologia podstawowa, symbole literowe i jednostki miar. (Norma wycofana).
• PN-86-B-02480. Grunty budowlane. Określenia, symbole, podział i opis gruntów. (Norma wycofana. Zastąpiona przez PN-B-02481:1998 – Norma wycofana).
• PN-88/B-04481. Grunty budowlane. Badania próbek gruntu. (Norma wycofana. Nadal powszechnie stosowana z uwagi na właściwe przystosowanie do gruntów występujących w Polsce).
• PN-B-04452:2002. Geotechnika. Badania polowe. (Norma wycofana. Zastąpiona przez PN-EN 1997-2:2009).
• PN-B-06050:1999. Geotechnika. Roboty ziemne. Wymagania ogólne. (Norma wycofana).
• PN-98/S-02205. Drogi samochodowe. Roboty ziemne. Wymagania i badania.
• PN-EN 206-1: 2003. Beton. Część 1. Wymagania, właściwości, produkcja i zgodność.  (Norma wycofana. Zastąpiona przez PN-EN 206+A2:2021-08).
• PN-83/B-02482. Fundamenty budowlane. Nośność pali i fundamentów palowych. (Norma wycofana. Zastąpiona przez PN-EN 1997-1:2008).
• PN-85 S-10030. Obiekty mostowe. Obciążenia.  (Norma wycofana. Zastąpiona przez PN-EN 1990:2004, PN-EN 1991-2:2007).

POLECANA LITERATURA FACHOWA I ARTYKUŁY BRANŻOWE

• Batog A., Hawrysz M.– Projektowanie budowli ziemnych w skomplikowanych i złożonych warunkach geotechnicznych – ,,Geoinżynieria” lipiec-wrzesień 3 (44) 2013.
• Bażyński, J., Drągowski A., Frankowski Z., Kaczyński R., Rybicki S., Wysokiński L., Zasady sporządzania dokumentacji geologiczno-inżynierskich, PIG-PIB, Warszawa, 1999.
• Hawrysz M., Stróżyk J., Kontrowersyjna interpretacja wyników sondowań dynamicznych w praktyce inżynierskiej, Politechnika Wrocławska, Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego, Inżynieria Morska i Geotechnika, nr 3/2015.
• Instrukcja badań podłoża gruntowego budowli drogowych i mostowych, GDDP, 2002.
• Instrukcja opracowania Mapy osuwisk i terenów zagrożonych ruchami masowymi w skali 1:10 000, PIG-PIB, Warszawa, 2008.
• Instrukcja sporządzania mapy warunków geologiczno-inżynierskich w skali 1: 10 000 i większej dla potrzeb planowania przestrzennego w gminach, PIG-PIB, Warszawa, 1999.
• Jaroszewski W., Dadlez R. – Tektonika, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 1994.
• Kaczyński R., Warunki geologiczno-inżynierskie na obszarze Polski, PIG-PIB, Warszawa, 2017.
• Katalog wzmocnień i remontów nawierzchni podatnych i półsztywnych, Instytut Badawczy Dróg i Mostów. IBDiM, 2001.
• Macioszczyk A., Podstawy hydrogeologii stosowanej, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 2012.
• Majer E., Sokołowska M., Frankowski Z., Zasady dokumentowania geologiczno-inżynierskiego (w świetle wymagań Eurokodu 7), PIG-PIB, Warszawa, 2018.
• Mizerski W., Geologia dynamiczna, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 2015.
• Myślińska E. Laboratoryjne badania gruntów i gleb. Wyd. UW. Warszawa, 2016.
• Pazdro Z., Hydrogeologia ogólna. Wyd. Geol. Warszawa, 1977.
• Piłat J., Radziszewski P., Nawierzchnie asfaltowe, Wyd. Komunikacji i Łączności, Warszawa, 2010. 
• Rodzoch A., Zasady sporządzania dokumentacji określających warunki hydrogeologiczne w związku z projektowaniem dróg krajowych i autostrad, Wyd. Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa, 2006.
• Sokołowska M., Zmienność stopnia zagęszczenia w profilach aluwiów na przykładzie Doliny Sierpienicy, Prace Instytutu Techniki Budowlanej, kwartalnik nr 4 (156) 2010.
• Sikora Z., Sondowanie statyczne, Wyd. Naukowo-Techniczne, Warszawa, 2006.
• Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowalnych. Część A: Roboty ziemne i konstrukcje. Zeszyt 1: Roboty ziemne. Instrukcja ITB nr 427/2007.
• Wiłun Z., Zarys geotechniki. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa, 2013.
• Wysokiński L., Od klasyfikacji gruntów do monitoringu obiektu według norm europejskich, Geoinżynieria drogi mosty tunele, 02/2009 (21).
• Wysokiński L., Kotlicki W. Godlewski T. Projektowanie geotechniczne według Eurokodu 7. Poradnik. ITB, Warszawa, 2011.
• Wytyczne wzmacniania podłoża gruntowego w budownictwie drogowym, GDDP, 2002. 

Trwa realizacja projektu pn.: „Nowoczesne metody rozpoznania podłoża gruntowego w drogownictwie”, który jest realizowany w ramach programu krajowego RID Rozwój Innowacji Drogowych ogłoszonego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Głównym celem projektu jest opracowanie “Wytycznych badań podłoża gruntowego na potrzeby budownictwa drogowego”. 
Jednostki naukowe wchodzące w skład konsorcjum to: Państwowy Instytut Geologiczny-Państwowy Instytut Badawczy, Akademia Górniczo-Hutnicza im.Stanisława Staszica w Krakowie oraz Politechnika Warszawska.  

autor: PS